Rezonans magnetyczny to precyzyjne, bezpieczne i bezinwazyjne badanie obrazowe, które znajduje szerokie zastosowanie w diagnostyce, ustalaniu leczenia oraz kontrolowaniu jego efektów. Wątpliwości wielu osób budzi jednak rezonans magnetyczny w ciąży – jest to bowiem szczególny okres w życiu kobiety, gdy musi ona wyjątkowo dbać o siebie i rozwijający się w jej łonie płód. Czy można to badanie wykonywać, spodziewając się dziecka? Jakie są przeciwwskazania do rezonansu magnetycznego w ciąży i czy badanie może być szkodliwe dla dziecka? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć poniżej.
Czy można wykonać rezonans magnetyczny w ciąży?
Rezonans magnetyczny (MRI) należy do badań obrazowych wyróżniających się wysoką precyzją i jednocześnie wysokim profilem bezpieczeństwa. Jest to badanie bezpieczniejsze w ciąży niż np. tomografia komputerowa. Nie wykorzystuje bowiem promieniowania jonizującego, przez co bywa stosowane w razie wskazań jako uzupełnienie badania USG, w tym również w przypadku pacjentek spodziewających się dziecka. Rezonans w ciąży znajduje zastosowanie między innymi w diagnostyce, ale można go też wykorzystać w planowaniu leczenia, a także w kontrolowaniu efektów wdrożonych terapii. Dzięki rezonansowi magnetycznemu w ciąży można na przykład precyzyjnie zbadać łożysko, ocenić stan miednicy ciężarnej czy stan jej narządów wewnętrznych, a nawet przeanalizować morfologię płodu.
Rezonans magnetyczny w ciąży – wskazania
Wskazań do wykonania rezonansu w ciąży jest wiele. Lekarz może zlecić to badanie kobiecie spodziewającej się dziecka między innymi w przypadku:
- diagnostyki złożonych wad płodu, występujących wad wrodzonych u rodzeństwa czy chorób genetycznych w rodzinie,
- cukrzycy występującej u ciężarnej, jej otyłości bądź wcześniejszych poronień,
- schorzeń narządów wewnętrznych u ciężarnej,
- patologii łożyska, małowodzia, wielowodzia,
- konieczności interwencji chirurgicznej wewnątrzmacicznej lub bezpośrednio po porodzie.
Może być oczywiście znacznie więcej wskazań, by pacjentce wykonać rezonans, a ciąża w większości przypadków nie stanowi przeciwwskazania. Oczywiście każdorazowo to lekarz powinien ocenić zasadność wykonania badania w danym przypadku oraz jego możliwe ryzyko.
Kiedy nie powinno się wykonywać rezonansu magnetycznego w ciąży? Przeciwwskazania
Nie każda pacjentka oczekująca dziecka może bezpiecznie wykonać rezonans magnetyczny w ciąży. Przeciwwskazany jest na przykład rezonans magnetycznyw 1. trymestrze ciąży. Nie było badane ze względów etycznych oddziaływanie MRI na płód i przebieg ciąży w tym okresie. Nie istnieją co prawda dowody wskazujące na to, by rezonansmagnetyczny stanowił zagrożenie dla płodu w pierwszym trymestrze, jednak ze względów bezpieczeństwa nie wykonuje się tego badania rutynowo wcześniej niż po pierwszych 3 miesiącach ciąży. Nie jest to jednak przeciwwskazanie bezwzględne, zatem w uzasadnionych medycznie przypadkach lekarz może podjąć decyzję, by badanie wykonać szybciej.
Rezonans magnetyczny w 2. trymestrze ciąży czy w 3 trymestrze ciąży można natomiast wykonać, jeśli pacjentka nie ma też innych przeciwwskazań. Kiedy nie należy wykonywać rezonansu w ciąży? Poważnym przeciwwskazaniem jest obecność w ciele ciężarnej metalowych bądź elektronicznych obiektów. Do przeciwwskazań rezonansu magnetycznego w ciąży można zaliczyć np. sztuczny rozrusznik serca (kardiostymulator) oraz używanie kardiowertera-defibrylatora, a także implanty ślimakowe, pompy insulinowe, neurostymulatory, endoprotezy itd. Problem może stanowić też występująca u pacjentki klaustrofobia, zwłaszcza że nadmierny stres może niekorzystnie wpłynąć na płód czy przebieg ciąży, a podawanie środków uspokajających ciężarnej nie jest wskazane.
Czy rezonans magnetyczny jest szkodliwy w ciąży?
Badanie rezonansem magnetycznym należy do bezpiecznych, w tym również dla pacjentek oczekujących dziecka, które nie mają przeciwwskazań do jego wykonania. Jeśli zatem u pacjentki jest potwierdzona ciąża, a rezonans magnetyczny jest jej zalecany przez lekarza (po wcześniejszej ocenie ryzyka i wykluczeniu obecności przeciwwskazań bezwzględnych), nie trzeba się martwić o to, czy rezonans magnetyczny jest szkodliwy. Trzeba jednak w tym miejscu podkreślić, że ciężarnym nie jest z reguły zalecany rezonans magnetyczny z kontrastem. Wiąże się to z tym, że w środkach kontrastowych podawanych pacjentom przed badaniem zwykle znajduje się metal (gadolin), który może przenikać przez łożysko. Metal ten może kumulować się w organizmie płodu, niekorzystnie wpływając na jego rozwój.
O ewentualnym wykonaniu rezonansu magnetycznego z kontrastem powinien zadecydować lekarz – dopuszczalne jest badanie w uzasadnionych przypadkach, gdy korzyści związane z jego przeprowadzeniem przewyższają zagrożenia z nim związane. Jeśli natomiast badanie zostanie wykonane, pacjentka powinna przyjmować zwiększone ilości płynów, co jest ważne, aby jak najszybciej można było wypłukać środek kontrastowy z organizmu.
Ciąża a rezonans magnetyczny – co należy wiedzieć?
Jeśli kobieta oczekuje dziecka i ma wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego, może zgłosić się do naszego centrum, gdzie w komfortowych warunkach wykonujemy rezonans. Rakoniewice, gdzie mieści się nasza placówka, to miasto, do którego szybko dojedziemy między innymi z Poznania, Leszna, Głogowa czy Zielonej Góry. Rezonans magnetyczny można w naszej placówce wykonać prywatnie. W czasie rezonansu emitujemy filmy lub bajki, a pacjentka pozostaje w stałym kontakcie z personelem medycznym. Profesjonalny opis badania jest natomiast dostępny zaledwie w 48 godzin od jego wykonania.