Rezonans magnetyczny serca to nieinwazyjne badanie, które jest wszechstronnym narzędziem diagnostycznym. Pozwala precyzyjnie zobrazować struktury serca, a także zaobserwować jego funkcję. Umożliwia wykrywanie chorób tego kluczowego organu w ich wczesnym stadium oraz monitorowanie ich rozwoju. Służy też ocenie postępów leczenia.
Czym jest rezonans magnetyczny serca?
Podobnie jak każde badanie rezonansem magnetycznym MRI serca wykorzystuje silne pole magnetyczne i fale radiowe. Pod wpływem działania pola magnetycznego wzbudzają się atomy wodoru i tlenu, a ich ruch powoduje emisję fal radiowych, które przetwarzane są na – widoczne na monitorze – obrazy anatomiczne i funkcjonalne serca oraz okolicznych tkanek.
Wizualizacja mięśnia sercowego, zastawek, naczyń krwionośnych oraz innych okolicznych struktur pozwala przyjrzeć się anatomii serca, np. wielkości jego komór czy grubości ich ścian. Rezonans serca obrazuje jego struktury w ruchu, umożliwiając obserwację jego funkcji – frakcji wyrzutowej, kurczliwości komór, przepływu krwi przez naczynia wieńcowe (tętnice zaopatrujące mięsień sercowy w tlen i substancje odżywcze) i pozostałe główne tętnice.
Jakie są wskazania do rezonansu kardiologicznego?
Rezonans kardiologiczny pozwala zaobserwować patologie dotyczące mięśnia sercowego. Zwykle nie wykonuje się tego badania profilaktycznie (służy temu np. badanie EKG, echo serca), lecz przy podejrzeniu chorób (w celu pogłębienia diagnostyki i wdrożenia odpowiednich metod leczenia) oraz przy stwierdzonych schorzeniach wymagających kontroli. Wskazaniami do wykonania MRI serca są:
- ocena ryzyka sercowo-naczyniowego (ocena żywotności mięśnia sercowego, anatomii komór, zastawek),
- niepokojące objawy o niepewnej etiologii (bóle w klatce piersiowej, duszność),
- wady serca (wrodzone lub nabyte, np. ubytki w przegrodzie międzykomorowej),
- kardiomiopatie (uszkodzenia mięśnia sercowego, np. przerost lub nadmierne rozciągnięcie komór),
- stany po zawałach (badanie wykrywa spowodowane zawałem blizny i inne uszkodzenia),
- choroba niedokrwienna (badanie służy ocenie zwężeń i zwapnień w naczyniach wieńcowych),
- kardiologiczne choroby zapalne i zmiany nowotworowe.
Rezonans magnetyczny serca wykonuje się także przed zabiegami kardiochirurgicznymi (ułatwia ich precyzyjne zaplanowanie) oraz w celu oceny ich rezultatu.
Czy istnieją przeciwwskazania do MRI serca?
Rezonans magnetyczny serca jest badaniem bezpiecznym i nieinwazyjnym, niemniej istnieją pewne przeciwwskazania do jego wykonania. Należy do nich obecność metalowych implantów i innych urządzeń w ciele, które zakłócają obrazowanie MRI. Przede wszystkim jednak zachodzi ryzyko ich nieprawidłowego działania, a nawet uszkodzenia pod wpływem silnego pola elektromagnetycznego. Pacjenci, których dotyczy problem, są zobowiązani zgłaszać go diagnoście przed badaniem. W niektórych przypadkach wykonanie MRI jest możliwe przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności.
Do niedawna za bezwzględne przeciwwskazanie do rezonansu magnetycznego klatki piersiowej uznawano obecność rozrusznika serca, co utrudniało diagnostykę w przypadku pacjentów, którzy szczególnie jej potrzebowali. Aktualnie powstają już rozruszniki certyfikowane do MRI, co pozwala na bezpieczne wykonanie badania zgodnie z wytycznymi producenta. W przypadku starszych urządzeń lekarz zawsze ocenia ryzyko indywidualnie. Po wykonanym badaniu zawsze niezbędna jest kontrola działania rozrusznika.
Istnieje także nieco względnych przeciwwskazań do rezonansu magnetycznego serca, do których należą ciąża, klaustrofobia (badanie odbywa się w wąskim kanale urządzenia do MRI), alergie na środki kontrastowe (czasem nie ma konieczności ich zastosowania), aktywne infekcje. Badanie zawsze zostaje poprzedzone wywiadem medycznym, który pozwala na ocenę bezpieczeństwa procedury w przypadku danego pacjenta.
Na czym polega przygotowanie do rezonansu serca?
Do rezonansu kardiologicznego nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Pacjent powinien mieć przy sobie dokumentację medyczną, która może mieć związek z badaniem i jego celem, np. wypis ze szpitala z opisem zabiegu wszczepienia metalowego implantu, ale też wyniki morfologii krwi, EKG, echa serca. Wskazane jest, aby na krótko przed MRI serca pacjent powstrzymywał się od dużego wysiłku fizycznego i stosowania używek (alkoholu, nikotyny, kofeiny), ponieważ mogą wpłynąć na obraz pracy serca. Na badanie warto przyjść w wygodnym ubraniu pozbawionym metalowych elementów. Przed samą procedurą pacjent zostanie poproszony o pozostawienie w szatni biżuterii, pasków z metalowymi sprzączkami itp. akcesoriów.
Więcej przygotowań wymaga rezonans magnetyczny serca z kontrastem. Środek kontrastowy podaje się dożylnie przed badaniem celem lepszego uwidocznienia obrazowanych struktur. Najczęściej stosuje się preparaty gadolinowe, ponieważ gadolin wpływa na właściwości magnetyczne wody w tkankach. Pierwiastek ten jest zwykle dobrze tolerowany przez organizm, ale po zabiegu usuwany jest z niego przez nerki, w związku z czym niezbędne jest oznaczenie u pacjenta stężenia kreatyniny (ten parametr świadczy o wydolności nerek). Przed rezonansem magnetycznym z kontrastem badany powinien być na czczo.
Jak przebiega rezonans magnetyczny serca?
Podczas badania rezonansem magnetycznym pacjent znajduje się w pozycji leżącej, w tunelu aparatu, który emituje pole magnetyczne. Do klatki piersiowej badanego zwykle przymocowane są elektrody EKG, które umożliwiają zsynchronizowanie otrzymywanych w czasie badania obrazów z akcją serca.
Badanie jest całkowicie bezbolesne, choć wiąże się z pewnym dyskomfortem. Pacjent musi cały czas leżeć nieruchomo, ponieważ najmniejsze poruszenie może spowodować, że uzyskane obrazy będą niewyraźne. Urządzenie generuje przy tym głośne dźwięki, które mogą być męczące (pacjent otrzymuje słuchawki lub zatyczki do uszu).
Podczas badania pacjent pozostaje w kontakcie ze specjalistą. Powinien wykonywać wydawane przez niego polecenia, np. w określonym momencie na kilkanaście sekund wstrzymać oddech. Jednocześnie w każdej chwili może zgłosić się pogorszenie samopoczucia, dzięki czemu badany czuje się bezpiecznie. MRI serca zazwyczaj trwa od 20 do 60 minut, choć – w zależności od potrzeb diagnostycznych – badanie może zostać wydłużone nawet do 90 minut.
Gdzie wykonać prywatnie rezonans magnetyczny serca?
Rezonans magnetyczny w Poznaniu wykonuje wiele placówek. Przy wyborze należy wziąć pod uwagę zakres usług danego gabinetu (nie każde urządzenie przeznaczone jest do MRI serca – wymagane jest odpowiednie oprogramowanie i certyfikacja). Nie bez znaczenia jest też zwykle czas oczekiwania na realizację zlecenia. Jeśli chodzi o kardiologiczny rezonans magnetyczny, krótkie terminy oferuje Centrum Medyczne w Rakoniewicach pod Poznaniem.