Rezonans magnetyczny (MRI) to jedna z najnowocześniejszych metod wykorzystywanych w medycynie. Pozwala na bardzo precyzyjne obrazowanie wnętrza ciała, dzięki czemu może służyć diagnozowaniu patologicznych zmian we wczesnym stadium czy monitorowaniu postępów leczenia. Badanie MRI znalazło szerokie zastosowanie w medycynie sportowej.
Na czym polega badanie rezonansem magnetycznym?
W trakcie takich badań jak rezonans magnetyczny uda czy kręgosłupa pacjent przebywa w specjalnym tunelu, który emituje silne pole magnetyczne. Jego działanie powoduje chwilowe wzbudzenie określonych cząsteczek w organizmie. Ich ruch wiąże się z emisją fal radiowych, które są przetwarzane przez komputer na obrazy anatomiczne i funkcjonalne badanych części ciała.
Metoda opisana powyżej z kilku względów ma przewagę nad innymi badaniami obrazowymi, takimi jak rentgen czy tomografia komputerowa. Przede wszystkim pozwala dostrzec zmiany na poziomie komórkowym. Dzięki temu badanie rezonansem magnetycznym jest precyzyjne i obrazuje patologie w bardzo wczesnym stadium – zanim pacjent zacznie odczuwać objawy schorzenia. Na uwagę zasługuje też fakt, iż MRI jest całkowicie nieinwazyjne – oddziaływanie pola magnetycznego nie powoduje żadnych negatywnych skutków ubocznych.
Z punktu widzenia medycyny sportowej niezwykle istotne jest to, że metodą MRI można uzyskać szczegółowe obrazy tkanek miękkich – znacznie dokładniejsze niż przy zastosowaniu innych technik obrazowania. Mięśnie, ścięgna, więzadła czy stawy zawierają bowiem znaczne ilości wody, czyli atomów wodoru i tlenu, które są szczególnie podatne na działanie pola magnetycznego. Z tego powodu rezonans magnetyczny stawu kolanowego czy skokowego jest bezcenny w monitorowaniu stanu zdrowia sportowców.
Rola profilaktycznych badań MRI u sportowców
Osoby, które regularnie uprawiają sport, zwłaszcza wyczynowo, bardziej niż inni są narażone na urazy, a także przeciążenia, które mogą prowadzić do przewlekłych schorzeń narządów ruchu. Regularne badania profilaktyczne pozwalają ograniczyć ryzyko ich występowania. Służą one ocenie zdolności do uprawiania sportu, a przede wszystkim pozwalają dbać o zdrowie i dobrą kondycję. Wczesna identyfikacja ewentualnych problemów może zapobiec rozwojowi chorób, a nawet zminimalizować prawdopodobieństwo kontuzji przy urazie.
Regularnie wykonywane badanie MRI tych obszarów narządu ruchu, które w przypadku danej dyscypliny są najsilniej narażone na przeciążenia (np. rezonans magnetyczny stawów biodrowych u lekkoatletów), może wykazać nawet subtelne zmiany w tkankach. Obserwuje się je na etapie, w którym nie powodują jeszcze dolegliwości, ale już świadczą o osłabieniu danej struktury – może to być podwyższona skłonność do zwichnięć lub złamań albo stan zapalny, który mógłby przerodzić się w poważne schorzenie. Dzięki wczesnej diagnozie lekarze i fizjoterapeuci mogą podjąć interwencję, nim kontuzja na długo wyłączy zawodnika z treningów lub nawet przyczyni się do trwałej niepełnosprawności.
Rezonans magnetyczny kolana czy stopy wykonany w porę jest podstawą do zmiany planu treningowego i dostosowania go do ograniczeń i możliwości sportowca. Pozwala też wdrożyć indywidualny zestaw ćwiczeń wzmacniających osłabioną strukturę. Profilaktyczne badania MRI u sportowców warto wykonywać co najmniej raz do roku, a częściej u osób, które mają już za sobą poważne kontuzje lub cierpią na przewlekłe choroby. Rezonans magnetyczny może też służyć ocenie kondycji zawodnika po dłuższej przerwie od intensywnych treningów, np. na początku nowego sezonu.
Rezonans magnetyczny w diagnostyce urazów
Ze względu na to, że badanie MRI jest niezastąpionym narzędziem obrazowania tkanek miękkich, w medycynie sportowej wykorzystuje się je po takich zdarzeniach jak skręcenia i stłuczenia stawów oraz naderwania mięśni czy więzadeł. Na przykład, rezonans magnetyczny podudzia i stopy umożliwia ocenę stanu skokowego po zwichnięciu kostki, obrazując ją znacznie dokładniej niż badanie RTG czy USG. Specjaliści mogą przyjrzeć się więzadłom, ścięgnom i chrząstce stawowej, obserwując ich obraz w różnych płaszczyznach i w bardzo dużej rozdzielczości.
Rezonans magnetyczny stawu skokowego, podobnie jak badanie MRI każdej innej okolicy, pozwala na precyzyjną ocenę uszkodzeń, a tym samym na wdrożenie najskuteczniejszego planu leczenia i rehabilitacji. Dzięki możliwościom nowoczesnej technologii pacjent ma szansę na pełen powrót do zdrowia – lub co najmniej na zminimalizowanie skutków kontuzji, a to w przypadku sportowców przekłada się na wyniki w uprawianej dyscyplinie.
Badania MRI w procesie rehabilitacji
Planowanie rehabilitacji po urazie nie kończy się na wstępnej diagnozie. Powrót do zdrowia to długotrwały proces podzielony na etapy i trzeba go monitorować. Jest to szczególnie istotne w przypadku sportowców, którym zależy na przywróceniu tego samego stopnia sprawności, który mieli przed kontuzją. Stan po urazie najczęściej wymaga farmakoterapii, fizykoterapii, terapii manualnej i indywidualnie dobranego programu ćwiczeń. Efektywność tych metod jest najwyższa, jeśli na bieżąco dostosowuje się je do potrzeb pacjenta.
Badanie rezonansem magnetycznym jest bardzo dokładne, a przy tym bezpieczne. W odróżnieniu od badania RTG czy TK nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, które nie jest obojętne dla zdrowia. Badanie MRI można często powtarzać, co znacznie ułatwia obserwację postępów leczenia i modyfikowanie jego metod, jeśli wymaga tego stan uszkodzonych tkanek lub samopoczucie pacjenta. Optymalizacja metod terapii pozwala na osiągnięcie jak najlepszego rezultatu i znacznie skraca czas powrotu do formy, dzięki czemu szybko wraca możliwość kontynuowania przerwanej kariery zawodowej sportowca.
Zalety wykorzystania MRI w medycynie sportowej
Powyższy artykuł dowodzi szeregu korzyści płynących z zastosowania badania rezonansem magnetycznym w medycynie sportowej. Podsumujmy najważniejsze z nich.
- Rezonans stopy czy kolana to najdokładniejsze z badań obrazowych narządu ruchu. Znakomicie uzupełnia badanie RTG czy TK, ponieważ pozwala precyzyjnie zobrazować tkanki miękkie: mięśnie, ścięgna, więzadła czy chrząstki stawowe.
- Badanie MRI obrazuje patologiczne zmiany w ich bardzo wczesnym stadium, co pozwala zapobiegać urazom i przewlekłym schorzeniom wynikającym z przeciążeń. Dzięki odpowiedniej profilaktyce sportowcy mogą bezpiecznie rozwijać swoją karierę.
- Precyzyjna diagnostyka MRI jest bezcenna w przypadku kontuzji, o których często dochodzi w profesjonalnym sporcie. Badanie pozwala dokładnie zaobserwować zmiany w tkankach, co jest podstawą do wdrożenia optymalnej terapii.
- Badanie rezonansem magnetycznym nie powoduje negatywnych dla zdrowia skutków ubocznych. Można je wykonać wielokrotnie w krótkim czasie, co pozwala monitorować postępy leczenia i trafnie ocenić gotowość sportowca do powrotu do treningów.
Warto wiedzieć, że nie każda pracownia MRI jest przygotowana do specjalistycznych badań z zakresu medycyny sportowej. W okolicy Poznania rezonans magnetyczny poszczególnych struktur układu ruchu wykonuje nasze Centrum Medyczne.